حجامت چیست ؟
حجامت چیست ؟ حجامت كه دركتابها ، سايتها و متون انگليسي به آن cupping ، wet cupping ، hijama ، Scarification و حتي فلبوتومي phlebotomy هم مي گويند ، نوعي خون گيري از بدن است كه همراه با مكيدن خون از بدن با دستگاه مكش مي باشد .
وسيله مكش خون در ساليان قديم شاخ گاو بوده است و به مرور انسان ياد گرفت كه با آتش زدن پنبه و انداختن پنبه مشتعل داخل ليوان و گرم كردن ليوان مي تواند اين عمل مكش را انجام دهد. و به مرور دستگاه هاي مكش مختلف مانند پمپ و ساكشن براي اين عمل به كار گرفته شد .
پس از انجام مكش و چسبيدن ليوان به بدن ، پوست ناحيه فوق متورم و ملتهب و قرمز شده و خون زير پوست تجمع يافته و سپس با خراشيدن پوست ، خون زيادي از پوست بيرون مي آيد. عمل خراشيدن در ساليان قديم با چاقو بوده است و ليكن در حال حاضر از تيغ بهداشتي يكبارمصرف جراحي استفاده مي شود. درواقع نام حجامت هم از همين روش كه توضيح داده شد يعني حجيم شدن و تجمع خون آمده است .
انواع حجامت :
حجامت انواع مختلفي دارد كه مهمترين آن حجامت عام است كه بين دو كتف انجام ميشود . يكي از حجامتهاي خيلي مهم و موثر حجامت سر و ديگري حجامت كبد است كه براي پاكسازي بدن از سموم بسيار موثر مي باشد، درواقع براي تمام قسمتهاي بدن مي توان حجامت انجام داد مانند حجامت پشت گوش، حجامت ريه ، حجامت ساقها ، حجامت لوزالمعده ، حجامت كف پا و…
مكانيسم حجامت :
تاكنون دلايل مستند و علمي براي مكانيسم و نحوه اثرگذاري حجامت وجود نداشته و فقط تئوري هاي زيادي در مورد حجامت وجود دارد:
1_
چينيها اعتقاد دارند با انجام حجامت ، مانند طب سوزني تعادلي بين انرژيهاي مثبت و منفي ( يين و يانگ ) بوجود مي آيد كه سبب بهبود عملكرد ارگانها و اندامها و تمامي بدن شده ومي تواند با بسياري از بيماريها مقابله نمايد .
2_
تئوري ديگر اشاره ميكند بر اثر جاذبه ماه و خورشيد بر بدن كه در ايام و فصول مختلف به مانند اثر اين نيرو ها بر دريا ها و جذر و مد ايجاد شده ، اين نيرو ها بر بدن هم اثر گذاشته و از آنجائيكه 70% بدن انسان از آب تشكيل شده بنابراين اثر جاذبه اجرام آسماني بر تمامي سلولهاي بدن و ارگانها اثر مي گذارد و با انجام حجامت در زمان مناسب مي توان اثر مناسب و موثري بر تمام سلولها و ارگانهاي بدن گذاشت . بنابراين در فصول مختلف هم اين تاثيرات به دلايل گفته شده متفاوت مي باشد .
3_
بسياري اعتقاد دارند كه حجامت به دليل اينكه جريان خون را در موضع مورد نظر افزايش مي دهد لذا مي تواند به بهبود و ترميم سلولي اثر گذاشته و در نتيجه بر تمامي ارگانها و كل بدن اثر مثبت ميگذارد .
4_
برخي اعتقاد دارند با انجام مكش هنگام حجامت و خلا ايجاد شده و متعاقباً خراش انجام شده ، بدن و سلولهاي خوني به مانند هرگونه التهابي وارد عمل شده و جريان خون درمحل افزايش يافته و سيلي از گلبولهاي سفيد و پلاكتها و عوامل ضدالتهابي و هيستامين ها به موضع مورد نظر روان شده و به دليل افزايش عوامل فوق در محل تاثيرات درماني متعددي از عمل حجامت ديده ميشود .
5_
اعتقادي وجود دارد مبني بر اينكه افزايش جريان خون سبب افزايش اكسيژن رساني بافتها ميشود و اكسيژن رساني مناسب، سبب بهبود كارايي بافت و ارگان و اندام مورد نظر ميگردد( به مانند همان مكانيسمي كه اكسيژن تراپي هيپربار انجام مي دهد و مشابه اقدامي كه ورزشكاران پيش از مسابقات ورزشي با انجام بادكش هاي متعدد ، سبب بهبود عملكرد عضلاني خودمي گردند)
6_
تئوريي وجود دارد مبني بر اينكه با انجام حجامت و بادكش مورد نظر فشار منفي اي ايجاد مي شود كه درفشار منفي عناصر و سلولها و مولكولهايي كه جرم حجمي كمتري از آب دارند زودتر از قسمت مايع خون ( پلاسما ) از بدن خارج مي شوند و بطور مثال گلبولها و چربيها كه جرم حجمي كمتري از آب دارند زودتر خارج ميشوند و به همين علت انجام بادكش وحجامت مي تواند سبب تخليه بيشتر چربي و گلبولها در نتيجه كاهش غلظت خون و كاهش چربي خون گردد.
از توضيحات فوق نتيجه مي گيريم :
در واقع انجام بادكش است كه حجامت را حجامت كرده است يعني بدون انجام بادكش و با خون گيري ساده ، حجامتي انجام نشده است بطور مثال اگر شخصي بدنش را با چاقو يا تيغ زخمي نمايد حجامت انجام نشده است و درواقع بايد اين مكش و بادكش قوي و فشار منفي ايجاد شود تا حجامت انجام شده باشد و به نوعي تمامي اثرحجامت در نتيجه همان بادكش و تاثيرات آن بادكش و افزايش جريان خون در ناحيه مورد نظر مي باشد. |
روش انجام حجامت:
1_
اولين قدم اينكه حتماً حجامت را جايي انجام دهيد كه زير نظر پزشك باشد.
2_
جهت انجام حجامت پس از اينكه با پزشك خود مشورت كرديد و منعي جهت انجام حجامت نبود بايد آماده شويد و در محل حجامت قرار گرفته و موضع مورد نظر را آماده نمائيد ، بطور مثال براي حجامت عام بايد لباس و پيراهن بالاتنه درآورده شود سپس توسط حجام محل حجامت ضد عفوني خواهد شد ، چندين بادكش بطور مكرر بر روي ناحيه انجام ميشود تا خون بيشتري زير پوست بيايد و سپس ليوان حجامت بر روي موضع قرار داده شده و مكش انجام مي شود.
ليوان حدود 3 الي 5 دقيقه در محل باقي مي ماند سپس با تيغ جراحي يكبار مصرف چندين خراش ( بسته به نظر پزشك بطور روتين حدود 14 الي 21 خراش ) بر روي موضع حجامت داده ميشود و مجدداً و بلافاصله ليوان بر روي ناحيه قرار داده مي شود و مكش انجام و خلاء ايجاد مي شود و خون بتدريج از محل خراش ها و زخم ها خارج شده و داخل ليوان جمع ميگردد. سپس توسط حجام اين خون تخليه گرديده و مجدداً ليوان بر روي موضع مورد نظر قرار مي گيرد.
3_
اين عمل تخليه خون 3 نوبت انجام ميگيرد و سپس محل حجامت با مواد ضدعفوني مانند بتادين و يا حتي عسل استريل و تميز ميگردد و پانسمان شده و پس از آن شخص مي تواند با خيال راحت به كار روزمره خود بپردازد.
4_
تعداد موارد تخليه خون از بدن به پزشك بستگي دارد وليكن بطور معمول براي حجامت عام 3 نوبت و براي حجامت سر يك نوبت و براي ساير نقاط هم بطور معمول يك نوبت مي باشد .
دکتر نصرتی _ بهار 1401
